Summary of the Book
पूर्वसूरींपेक्षा अगदी वेगळा असा जयवंत दळवी यांचा विनोद आहे. त्यांनी फॅण्टसी हा प्रकार फार समर्थपणे विनोदी कथासाहित्यात आणला, वापरला. आपल्या छोटेखानी विनोदी कथांमध्ये मध्यमवर्गीय (त्यातही कनिष्ठ मध्यमवर्गीय) जीवनातील ढोंग, विसंगती, क्षुद्रपणा यांचं दर्शन घडवलं. म्हातारी मेल्याचं दुःख या कथेतील जुळ्या म्हातार्यांचा विषयच किती वेगळा आहे! फटकन हसू फोडणारा असा दळवींचा विनोद आहे. शैलीबाबतही त्यांची विनोदी कथा पूर्वसूरींहून वेगळी आहे. पुतळा ही विनोदी कथा त्यांच्या यूनिक विनोदशैलीचं उदाहरण म्हणून देता येईल.
विनोदी लेखन करणार्या दळवींच्यात एक टारगट, वांड मूल कायमचंच दडून बसलेलं आहे. लिटररी गॉसिप करणारे ठणठणपाळ किंवा अलाणे-फलाणे दळवी असोत किंवा विनोदी कथा-कादंबर्या-नाटकं लिहिणारे दळवी असोत, त्यांचा हात धरून लिहिण्याचं काम हे महाइब्लीस चावट मूल कायमच करत आलेलं आहे. या संग्रहातल्या कोणत्याही लेखात किंवा कथेत दळवींच्या चावटपणाच्या वेगवेगळ्या छटा पाहायला मिळतील.
जसा एखाद्या राजकीय पक्षाचा जाहीरनामा असतो, तसा हा जयवंत दळवींचा विनोदनामा. पक्षाच्या जाहीरनाम्यावर त्या त्या पक्षाची ठसठशीत नाममुद्रा असते. या संग्रहातल्या विनोदावर दळवींची अशीच ठसठशीत नाममुद्रा आहे. दळवींचा हा विनोदनामा म्हणजे दळवींच्या विनोदाच्या प्रांतातील मजेशीर मुशाफिरी आहे.
-मुकुंद टाकसाळे (प्रस्तावनेतील अंश)