Hard Copy Price:
25% OFF R 325R 244
/ $
3.13
(Inclusive of all taxes) + FREE Shipping* Shipping charges will be applicable for this book. For International orders shipment charges at actual.
Buy Print Book
Add to Cart
Cash On Delivery
available in
Pune, Mumbai, Thane, Navi Mumbai
Check your delivery options:
Check
Standard delivery in 2-3 business days | Faster Delivery may be available
Preview
Summary of the Book
दोन वर्षांपूर्वी २०१४च्या दरम्यान 'एक होता बाळंभट' पुस्तकाची लेखिका मनीषा बाठे हीने मला संशोधनासंदर्भात संपर्क केला. तिच्या संशोधनाचा रोख हा 'माझे वडील कै.म.द.करमरकर' यांनी 'भारतात मुलींसाठी प्रथम मल्लखांब (वेताचा) खेळाची सुरुवात केली', असे मिरज, बडोदा, मुंबई, अमरावती अशा विविध आखाड्यांच्या नोंदी-अहवालातून तिने सिद्ध केले होते. तसेच मुलींसाठी पारंपरिक पुरलेला मल्लखांब न ठेवता 'दोरीचाच तत्कालीन वेताचा असावा' हेही भारतीय समाजात सर्वप्रथम वैद्य म.द.करमरकरांनीच रुजविले आहे' असे तिने अगदी पुराव्याने प्रकाशित केले होते, हे खरेच आहे. तिने तिच्या ग्रंथाचा एक प्रत्यक्ष पुरावा म्हणून मलाही संपर्क केला होता. खरंतर सगळ्या मुलींप्रमाणे माझ्याही आयुष्यात लग्नानंतर होणाऱ्या स्थित्यंतरानंतरही सुप्त असलेल्या पितृप्रेमाच्या स्मृती मनीषामुळे जाग्रत् झाल्या. एक मोठी कारकीर्द स्मरू लागली. माझ्या वडिलांनी १९३७ सालापासून ते १९७८पर्यंत मिरजेतून अविरत वैद्यकीय क्षेत्राच्या बरोबरीने क्रीडाक्षेत्राची धुरा सांभाळली होती. वेताच्या मल्लखांबाचे प्रथम प्रयोग आम्हा (नऊ) बहिणींवर करत पुढे मिरजेतील अन्य मुलींनीही मल्लखांब करावा, तालमीतील क्रीडा कौशल्ये आत्मसात करावीत यासाठी निरंतर पाच दशके ते झटले होते. वैद्य म.द.करमरकरांनी स्वाध्यायाने आयुर्वेदातील सिद्धांतांच्या अनेको प्रयोगांनंतर मुलींनी 'पुरलेल्या' मल्लखांबाऐवजी 'वेताचा मल्लखांब' करणे हे अतिशय गुणकारी ठरेल, मुलींनाही तालमीच्या क्रीडाकौशल्यात कामगिरी करता येईल- हे नुसते कागदोपत्री सिद्ध केले नाही तर, बरोबरीने माझ्या थोरल्या बहिणीला (उषा करमरकर) सन १९४६मध्ये प्रथम भिजलेल्या वेतावर चढवून मुलींच्या मल्लखांबाचा 'श्रीगणेशा' केला. एवढेच नव्हे तर श्री अंबाबाई तालीम, मिरजतर्फे सातत्याने अडीच दशके आम्हा सर्वच बहिणींकडून महाराष्ट्र व राज्याबाहेरही क्रीडा प्रात्यक्षिकांद्वारे 'क्रीडाप्रचार' दौऱ्यांचा धडाका लावला होता. मिरजेतील अंबाबाई तालमीच्या बरोबरीने आखिल महाराष्ट्र शारीरिक शिक्षण मंडळ, विविध राज्यस्तरीय क्रीडा अधिवेशने तसेच राष्ट्रीय पातळीवरील योग व आयुर्वेद परिषदांपर्यंत कामगिरी केल्याची कागदपत्रे आमच्याकडे आहेत. अशा 'क्रीडातपस्व्याला' सन २०१६मध्ये 'एक होता बाळंभट' पुस्तकातून पुनश्र्च संशोधित केले गेले. कारण 'मल्लखांबाच्या अधिकृत संस्थांकडे'-अगदी जाने. २०१६च्या घटनेच्या इतिहासापर्यंत कुणाचाच मागमूस दिसत नाही, विविध राजकारणांत अडली ती आडनावे म्हणून, ही खंत आपल्यासमोर मांडत आहे. लेखिका मनीषा बाठेचे हेच म्हणणे समाजाला सविस्तर समजण्यासाठी मी या चरित्राचा घाट घातला, त्या दृष्टीने मी सर्व छायाचित्रे, कात्रणे व कागदपत्रांचे संकलन केले. 'एक होता बाळंभट' या पुस्तकात वैद्य म.द.करमरकर अर्थात् बाळंभटाचेच 'मनस्वीतेचे प्रतिरूप' म्हटले आहे, ते अर्थपूर्ण आहे ! - सौ.वैशाली सूर्यकांत भट, उद्योजिका (पूर्वाश्रमीच्या शिरीष करमरकर)