स्वातंत्र्य चळवळीतील कार्यकर्ते. कधी सौंदर्यासक्त, उन्मनी अवस्थेतील कारंजासारखं उत्फुल्लं. तर कधी भोवतालच्या राजकीय, सामाजिक, धार्मिकतेच्या आक्रस्ताळ्या वास्तवापासून दूर, अत्यंत हिमतीने, धैर्याने आपल्या मार्गाने निघालेले. हिंदू आणि इस्लाम धर्म, त्यांच्या आपापल्या संस्कृती, परंपरांचे आकृतीम चाहते होते ते.
         नझरुल मुळात कवी होते, लेखक होते. नाटककार,संगीतकार, गायक होते. नाटकात, चित्रपटात काम करणारे कलावंत होते. बुद्धिवादी होते. समाजवादाकडे झुकलेले क्रांतिकारी होते.
       त्यांनी एका हिंदू मुलाशी विवाह केला, तो देखील पत्नीला तिचा धर्म बदलायला न लावता. त्यामुळे त्यांना हिंदू - मुस्लीम दोन्ही समाजांकडून विरोध झाला होता. रवींदनाथांपेक्षा ते एका पिढीने लहानवयाचे. पण दोघांमधला स्नेह खूपच जुळला होता ....